9 دقیقه
بازطراحی طولانیمدت سیری از اپل که سالها شایعهاش مطرح بود، به نظر میرسد قرار است این بهار در iOS 26.4 عرضه شود — اما گزارش تازهای نشان میدهد مغز این دستیار صوتی ممکن است آنقدر داخلی نباشد که فکر میکنید. پشت صحنه، احتمال دارد اپل برای تغذیه نسخه بازطراحیشدهٔ سیری از یک مدل سفارشیشدهٔ Google Gemini روی کلود خصوصی خود استفاده کند.
چرا گوگل جمینی — و چرا بهطور پنهانی؟
بر اساس این گزارش، اپل چندین مدل بزرگ زبانی (Large Language Models) را برای نسل بعدی سیری ارزیابی کرد. گفته میشود مدل "Claude" از Anthropic در آزمونها عملکرد بسیار خوبی نشان داد، اما در نهایت اپل تصمیم گرفت مدلی مبتنی بر Gemini از گوگل سفارش دهد. دلیل انتخاب ظاهراً هم جنبهٔ مالی دارد و هم استراتژیک: اپل پیشتر قراردادی پرسود با گوگل برای موتور جستجوی پیشفرض روی آیفونها دارد و توسعهٔ این رابطه ممکن است ارزانتر و سادهتر از جذب یک تأمینکنندهٔ جدید باشد.
این انتخاب الزاماً به معنای نمایش برند جمینی برای کاربران نیست. منابع ادعا میکنند نقش گوگل برای کاربران نامرئی خواهد بود. اپل مدل سفارشی را روی زیرساخت کلود خصوصی خود میزبانی میکند و در عین حال به گوگل برای توسعهٔ مدل و دسترسی به آن هزینه میپردازد — اما دستیار حاصل را بهعنوان سیریِ تقویتشده با هوش مصنوعیِ اپل بازاریابی خواهد کرد.
این برای کاربران و حریم خصوصی چه معنایی دارد
در ظاهر، سیریای که از مدلهای پیشرفتهٔ جمینی استفاده کند میتواند به پاسخهای هوشمندتر، مدیریت بهتر زمینهٔ گفتگو و تعاملاتی با صدای طبیعیتر بینجامد. تصور کنید بعد از پرسیدن یک سؤال، دنبالۀ سؤال بپرسید و پاسخهایی منسجم و آگاه از زمینهٔ گفتگو دریافت کنید بدون نیاز به جابهجایی بین اپلیکیشنها.
با این حال، پیامدهای این تغییر برای حریم خصوصی و شفافیت قابل توجه است. اپل همواره روی پردازش درون دستگاهی و حفاظت از دادهها مانور میدهد، اما پیادهسازی مدلی که توسعهدهندهاش گوگل است و روی کلود خصوصی اپل اجرا میشود، منطقهای خاکستری ایجاد میکند. میزبانی مدل توسط اپل به حفظ دادهها در زیرساختِ اپل کمک میکند، اما مدل اساساً توسط گوگل طراحی و آموزش داده شده است.
- سؤالهای حریم خصوصی: اپل معمولاً تأکید دارد بخش زیادی از پردازش روی دستگاه انجام میشود تا دادهها خارج از دستگاه نرود. اگر بار پردازشی به کلود خصوصی اپل فرستاده شود، لازم است روشن شود چه دادههایی به مدل ارسال میشود، چه لاگهایی نگهداری میشود، و چه مکانیزمهایی برای حذف یا نگهداری دادهها وجود دارد. مفهوم data residency و اینکه چه نقش مستقیمی گوگل در آموزش یا بهبود مدل خواهد داشت، برای متخصصان حریم خصوصی اهمیت دارد.
- نگرانیهای شفافیت: کاربران و ناظران بازار ممکن است انتظار داشته باشند هر زمان که از مدل شخص ثالثی استفاده شده، آن موضوع شفافاً اعلام شود. اگر اپل سیستم را صرفاً بهعنوان یک نوآوری داخلی معرفی کند، برخی منتقدان ممکن است این اقدام را گمراهکننده بخوانند — خصوصاً در فضای کنونی که رگولاتورها به افشای مشارکتها و وضعیت رقابت حساساند.
- تجارتِ عملکرد در مقابل هزینه: مدل جمینی سفارشی ممکن است برای انواع خاصی از بارهای کاری و سازگاری با اکوسیستم اپل بهینهسازی شود. این بهینهسازی میتواند عملکرد بسیار خوبی ارائه دهد و در عین حال از نظر مالی برای اپل مقرونبهصرفهتر از گزینههایی مانند Claude باشد که ممکن است هزینه یا پیچیدگی قرارداد بیشتری داشته باشد.
برای کاربران عادی، مهمترین پرسش غالباً ساده خواهد بود: آیا سیری بهتر میشود؟ اما برای گروههای مدافع حریم خصوصی و نهادهای نظارتی، نکتهٔ کلیدی این است که چگونه اپل افشا میکند مدلهای پشتصحنه را، چه ضمانتهایی دربارهٔ عدم اشتراکگذاری یا سوءاستفادهٔ دادهها ارائه میدهد، و کدام اجزای پردازش در دستگاه انجام میشود و کدام در کلود.
پیچیدگیهای فنی در حفظ حریم خصوصی و latency
اجرای مدلهای بزرگ زبانی در کلود خصوصی میتواند به سه عامل کلیدی توجه کند: تأخیر (latency)، هزینهٔ محاسباتی و حفاظت داده. اجرای مدل روی سرورهای اپل در مراکز دادهٔ تحت کنترل اپل مزایای حریم خصوصی و کنترل داده را دارد، اما برای دسترسی سریع و تعاملات بلادرنگ لازم است شبکه، کش و معماری توزیعشدهٔ مؤثری پیادهسازی شود تا تجربهٔ کاربری تلفن همراه با حداقل تأخیر حفظ شود.
از منظر فنی، اپل میتواند از تکنیکهای کاهش هزینهٔ محاسباتی مثل مدلهای مختصرشده (distillation)، کوانتیزاسیون، یا ترکیب پردازش محلی و سروری (hybrid on-device + cloud inference) استفاده کند تا تعادل بین کیفیت پاسخ و هزینهٔ عملیاتی برقرار شود. این تصمیمات فنی در نهایت تعیین میکند که کاربران تا چه اندازه پاسخها را فوری و طبیعی دریافت خواهند کرد.
منطق تجاری: چرا اپل ممکن است گوگل را ترجیح دهد
اپل و گوگل رابطهٔ مالی پیچیدهای دارند. گوگل به اپل برای قرار گرفتن بهعنوان موتور جستجوی پیشفرض روی دستگاههای iOS پرداخت میکند، و آن درآمد بخش مهمی از سود سرویسهای اپل را تشکیل میدهد. گزارش نشان میدهد که یک قرارداد گستردهتر میتواند منجر به کاهش پرداختهای مرتبط با جستجوی پیشفرض از طرف گوگل در ازای دسترسی تخفیفخورده یا بستهای به فناوری مبتنی بر Gemini شود — عملاً پول نقد در برابر قابلیتهای هوش مصنوعی تبادل میشود.
چنین توافقی برای هر دو طرف راهبردی است: اپل به یک مدل آماده و با کارایی بالا دست مییابد بدون اینکه همهٔ اجزاء را از صفر بسازد، و گوگل نفوذ جمینی را گسترش میدهد و شریک مهمی را در اکوسیستم اپل تثبیت میکند. اما برای مصرفکنندگان و رگولاتورها، این تبادل سوالات جدیدی دربارهٔ تمرکز بازار، انحصار و افشا ایجاد میکند.
جنبههای قراردادی و اقتصادی
در سطح قراردادی، چنین تعاملی میتواند شامل بندهای متعدد شود: ساختار پرداخت (پرداخت مستقیم، کاهش هزینهٔ جستجو، یا ترکیبی از هر دو)، شرایط مالکیت فکری برای مدلهای سفارشی، محدودیتهای استفاده و بهروزرسانی، و تعهدات مربوط به محلیسازی، نگهداری و انطباق با قوانین منطقهای. این جزئیات تعیین میکنند که چه کسری از منافع فنی واقعاً به کاربران نهایی میرسد و چه میزان از آن صرف اهداف تجاری دو شرکت میشود.
از دیدگاه سرمایهای، استفاده از یک مدل آمادهٔ سفارشی به اپل اجازه میدهد تا زمان و هزینهٔ توسعهٔ درونی را بهصورت چشمگیری کاهش دهد؛ در عوض، اپل بخش زیادی از کنترل لبهٔ پژوهشی و بهینهسازی را واگذار میکند که میتواند در بلندمدت روی نوآوری داخلی تأثیر بگذارد.
آیا اپل اعتراف خواهد کرد؟
انتظار نداشته باشید بیانیهٔ مطبوعاتیای با عنوان «سیری اکنون روی گوگل جمینی اجرا میشود» منتشر شود. طبق این نشت، اپل پیشرفتها را بهعنوان دستاوردهای خود معرفی خواهد کرد و سیری جدید را بهعنوان نوآوری بومی اپل قاببندی میکند. اینکه این بهصورت عبارت «ساختهشده با همکاری شرکا» مطرح شود یا اصلاً ذکر نشود، میتواند ادراک عمومی را شکل دهد — و احتمالاً توجه ناظران قانونی را جلب کند.
اگر گزارش صحت داشته باشد، داستان یادآور این نکته است که بسیاری از سیستمهای هوش مصنوعی که روزمره با آنها تعامل داریم حاصل شراکتها و قراردادهای چندلایه و گاهی پیچیدهٔ تجاری هستند. برای کاربران، سؤال اصلی معمولاً نتایج ملموس خواهد بود: آیا سیری بهتر شده است؟ برای مدافعان حریم خصوصی و ناظران بازار، تمرکز بر شفافیت و نحوهٔ افشای این همکاریها خواهد بود.
تأثیر بر رقابت و سیاستگذاری
از منظر سیاستگذاری و رقابت، همکاری اپل و گوگل در حوزهٔ مدلهای زبانی میتواند نشاندهندهٔ روندی باشد که در آن بازیگران بزرگ فناوری، نه تنها در خدمات سنتی مانند جستجو یا پلتفرم موبایل، بلکه در زمینهٔ زیرساختهای حیاتی هوش مصنوعی نیز همپوشانی منافع پیدا میکنند. این روند ممکن است نگرانیهای ضدتراست را تشدید کند چرا که دسترسی به فناوری پایه و توزیع آن میتواند در انحصار مجموعهای کوچک از شرکتها قرار گیرد.
ناظران ممکن است خواستار شفافیت بیشتر قراردادها، شرایط دسترسی و نیز الزاماتی برای افشای نقش تأمینکنندگان فناوری در محصولات نهایی شوند تا رقابت سالم و حق انتخاب کاربران حفظ شود.
نتیجهگیری: چه چیزی باید دنبال شود
در نهایت، اگرچه نام دقیق تکنولوژی پشت پرده برای بسیاری از کاربران اهمیت کمی دارد، سه جنبهٔ کلیدی هستند که باید دنبال شوند: کیفیت تجربهٔ کاربری (آیا سیری واقعاً بهتر و کاربردیتر میشود؟)، محافظت از حریم خصوصی (چه دادههایی به مدل ارسال و چگونه محافظت میشود؟)، و شفافیت تجاری (تا چه اندازه نقش گوگل در فراهم کردن و ساخت مدل اعلام میشود؟).
همانطور که اپل نسل جدیدی از سیری را عرضه میکند، این فرصت وجود دارد که هم تجربهٔ کاربری ارتقاء یابد و هم استانداردهای جدیدی برای شفافیت و حریم خصوصی تعیین شود. ناظران، توسعهدهندگان اپلیکیشن و کاربران باید از نزدیک نظارهگر تعهدات اپل در برابر دادهها، جزئیات قرارداد با گوگل و نحوهٔ اطلاعرسانی به عموم باشند. در نهایت، پاسخ به سؤال «آیا سیری بهتر شده؟» مستلزم آزمایش عملی و زمان خواهد بود، اما پرسشهای پیرامون شفافیت و تمرکز بازار همچنان اهمیت خواهند داشت.
منبع: gsmarena
ارسال نظر