9 دقیقه
بیتفارمز، یکی از شرکتهای بزرگ در حوزه استخراج بیتکوین، اعلام کرده است که تصمیم استراتژیک جدیدی اتخاذ کرده: فعالیتهای استخراج رمزارز را به تدریج کاهش داده و زیرساختهای خود را تا سال 2027 به مراکز داده متمرکز بر هوش مصنوعی تبدیل خواهد کرد، گزارش Tom's Hardware این خبر را منتشر کرده است. این تصمیم نشاندهنده یک تغییر مهم در جهتگیری کسبوکار و استفاده مجدد از داراییهای فیزیکی و قراردادهای انرژی در چارچوب بازار رو به رشد محاسبات هوش مصنوعی است.
چرا این تغییر بزرگ از کریپتو به هوش مصنوعی رخ میدهد؟
تصور کنید هزاران سرور GPU دقیقاً در همان فضاهایی فعال شدهاند که زمانی دستگاههای استخراج بیتکوین قرار داشتند. بیتفارمز میگوید داراییهای فعلی این شرکت—شامل 12 مرکز داده اختصاصی استخراج بیتکوین و 341 مگاوات (MW) ظرفیت فعال برق—یک مسیر سریع برای ورود به بازار پرشتاب محاسبات هوش مصنوعی فراهم میآورد. از آنجا که تامین انرژی، زیرساخت خنککنندگی و ظرفیت فیزیکی در محل در دسترس است، شرکت میتواند هزاران سرور GPU از نوع Nvidia GB300 یا مدلهای مشابه NVL72 را نصب کند تا نیازهای پردازشی سنگین مربوط به نسل جدید مدلهای زایشی (generative AI) و آموزش مدلهای بزرگ (large-model training) را پاسخ دهد. این انتقال نه تنها شامل جایگزینی سختافزار است، بلکه بازنگری در طراحی سیستمهای توزیع برق داخلی، خنککنندهها و معماری شبکهای برای پشتیبانی از ترافیک داده و تاخیرهای پایین نیز میشود.
به طور خاص، قابلیتهایی مانند خنکسازی مایع یا سیستمهای تهویه مقیاسپذیر، مسیر کابلکشی مناسب، و دسترسی به زیرساختهای توزیع برق با قراردادهای بلندمدت از جمله امتیازاتی هستند که به تبدیل سریعتر مزارع ماینینگ به دیتاسنترهای هوش مصنوعی کمک میکنند. علاوه بر این، نزدیکی به شبکههای توزیع برق منطقهای و امکان دریافت مجوزهای محلی در برخی سایتها میتواند زمان راهاندازی را به طور محسوسی کاهش دهد. بنابراین، ترکیب داراییهای فیزیکی و قراردادهای برق میتواند مزیتی رقابتی برای نفوذ سریع به بازار محاسبات GPU باشد.
فشار مالی عامل حرکت بود
این تصمیم صرفاً فرصتی نبود؛ فشارهای مالی نقش تعیینکنندهای داشتند. بیتفارمز در سهماهه سوم سال مالی، 346 میلیون دلار زیان خالص گزارش کرد که تقریباً 91٪ نسبت به دوره مشابه سال قبل افزایش نشان میدهد. حتی با وجود اینکه قیمت بیتکوین در اوایل اکتبر به سطوح رکورد رسید، نوسانات قیمت و کارایی کمتر از انتظار برخی واحدهای استخراج جدید—بهویژه مدلهای T21—انتظارات شرکت درباره هشریت در نیمه اول 2025 را حدود 14٪ کاهش داد. این کاهش هشریت به معنای کاهش درآمدهای برآوردشده بود و شرکت را واداشت تا استراتژی بلندمدت خود را بازنگری کند.
در این زمینه، کاهش سودآوری استخراج در برابر هزینههای بالای تأمین تجهیزات جدید، نگهداری و مصرف انرژی، و همچنین مشکلات زنجیره تامین سختافزار، همگی باعث شدند که مدیریت بیتفارمز گزینه تبدیل بخشی از ظرفیت به خدمات پردازشی با حاشیه سود بالاتر را جدی بگیرد. علاوه بر این، ریسک قیمت ارزهای دیجیتال که بهسرعت تغییر میکند، برنامهریزی سرمایهای را دشوارتر میسازد؛ در مقابل، تقاضای GPU برای آموزش مدلهای هوش مصنوعی در کوتاهمدت میتواند جریان درآمدی پایدارتر و قابل پیشبینیتری فراهم کند—اگر عرضه GPU، قراردادهای برق و تقاضای بازار همسو بمانند.
چگونه شرکت برنامهریزی کرده تا تبدیل را اجرا کند
بیتفارمز قبلاً فرایند تبدیل برخی سایتها را آغاز کرده است. این شرکت یک تسهیلات مالی 300 میلیون دلاری را تبدیل کرد تا توسعه مرکز داده Panther Creek در پنسیلوانیا را پشتیبانی کند؛ محلی که پتانسیل ظرفیت آن حداقل 350 مگاوات اعلام شده است. وقتی این ظرفیت بالقوه با 341 مگاوات ظرفیت فعال فعلی شرکت جمع شود، بیتفارمز فضای کافی برای مقیاسدهی بارهای کاری هوش مصنوعی را بدون نیاز مکرر به مذاکره برای اتصالات شبکه جدید یا مجوزهای متوالی در اختیار خواهد داشت—مزیتی که میتواند زمان راهاندازی را نسبت به رقبا که هنوز در جستجوی تأمین برق هستند، به طور قابل توجهی تسریع کند.
در عمل، تبدیل یک مرکز استخراج به دیتاسنتر AI شامل چندین لایه کار فنی و لجستیکی است: بازسازی رکها و زیرساختهای تهویه، نصب توزیعکنندههای برق با قابلیت مانیتورینگ دقیق (PDUs)، نصب سوییچها و مسیریابهای شبکه با تاخیر پایین، و پیادهسازی سیستمهای مدیریت مرکز داده (DCIM) برای مانیتورینگ مصرف برق، دما، و سلامت سختافزاری. علاوه بر این، لازم است که تیمهای عملیاتی برای مدیریت سرورهای GPU، نگهداری سیستمهای خنککننده، و هماهنگی زنجیره تأمین قطعات و کارتهای گرافیک آموزش ببینند.
از منظر عرضه تجهیزات، برنامه نصب هزاران واحد GPU نیازمند قراردادهای خرید یا پیشسفارش با تولیدکنندگان و توزیعکنندگان است—بهویژه اگر هدف استفاده از مدلهایی مانند Nvidia GB300 یا خانواده NVL72 باشد. مدیریت موجودی، زمانبندی نصب و راهاندازی، و اطمینان از سازگاری نرمافزاری برای چارچوبهای یادگیری ماشین (مثل TensorFlow، PyTorch و پشتههای شتابدهی نرمافزاری) نیز از چالشهای فنی مهم محسوب میشوند.
ریسکها و زمینهٔ صنعتی
تبدیل مزارع استخراج به مراکز داده هوش مصنوعی خالی از ریسک نیست. بسیاری از تحلیلگران هشدار میدهند که تقاضا برای زیرساختهای AI ممکن است دچار هیجان بازار (frothy demand) شده باشد و احتمال بازگشت یا اصلاح قیمت وجود دارد. رشد سریع سرمایهگذاری در سختافزار GPU و ظرفیت دیتاسنتر میتواند باعث مازاد عرضه (oversupply) و کاهش نرخهای اجاره یا قیمت خدمات محاسباتی شود. از سوی دیگر، تأمین پایدار GPU، تغییرات در سیاستهای صادراتی و محدودیتهای زنجیره تأمین نیز میتوانند جریان برنامههای استراتژیک را مختل کنند.
با این وجود، بیتفارمز بر این باور است که تقاضای کوتاهمدت برای محاسبات تخصصی GPU به اندازهای قوی خواهد ماند که موجهسازی این انتقال را ممکن سازد. قراردادهای برق موجود، سایتهای فیزیکی با دسترسی به شبکههای توزیع و تجربه در مدیریت جریان برق در مقیاس بالا، به شرکت کمک میکند تا از گلوگاههای تأمین انرژی که برخی از بازیگران بزرگ ابری (hyperscalers) با آن مواجه میشوند، اجتناب کند. همچنین، موقعیتگذاری در مناطق جغرافیایی مناسب میتواند برای مشتریان منطقهای که نیاز به ظرفیت محلی و خدمات کمتاخیر دارند، جذاب باشد.
از منظر زیستمحیطی و احیاناً مقرراتی، تبدیل از استخراج بیتکوین (که به دلیل مصرف برق بالا مورد توجه قرار دارد) به دیتاسنتر AI میتواند تصویر عمومی شرکت را بهبود دهد، به شرطی که مصرف انرژی و انتشار کربن با منابع تجدیدپذیر مدیریت شود. مذاکرات برای استفاده از انرژی پاک، قراردادهای خرید بلندمدت (PPA)، و گزارشدهی شفاف درباره مصرف و کارایی انرژی میتواند نقش مهمی در پذیرش بازار و تصویب مجوزها ایفا کند.
این تغییر برای بازار چه معنایی دارد
- برای بیتفارمز: فرصتی برای کسب درآمد از داراییهای غیرفعال یا قدیمی و هدفگیری بارهای کاری هوش مصنوعی با حاشیه سود بالاتر، که میتواند به تثبیت وضعیت مالی شرکت کمک کند.
- برای صنعت استخراج رمزارز: نشانهای دیگر از اینکه نوسانات قیمت و مشکلات سختافزاری، ماینرها را به سمت تنوعبخشی و تغییر کاربری داراییها سوق میدهد؛ برخی شرکتها ممکن است به جای رقابت مستقیم در استخراج، به خدمات دیتاسنتری یا اجاره ظرفیت روی بیاورند.
- برای زیرساختهای هوش مصنوعی: افزایش گزینههای منطقهای برای ظرفیت محاسباتی، بهویژه در آمریکای شمالی، که میتواند فشار روی هیپراسکیلرها را برای دستیابی به تخصیصهای جدید برق کمی کاهش دهد و دسترسی مشتریان به ظرفیت محلی را بهبود بخشد.
حرکت بیتفارمز نشاندهنده یک روند گستردهتر است: ارزش املاک مراکز داده و دسترسی محلی به برق در بسیاری از موارد همارز یا حتی دارای اهمیت بیشتری نسبت به خود سختافزار پردازشی درون آنها شده است. زمین، ساختمان، وارسیهای شبکه محل و قراردادهای تأمین برق طولانیمدت، همه جزو داراییهایی هستند که هنگام تبدیل یک سایت به دیتاسنتر AI اهمیت کلیدی دارند. با این حال، موفقیت این تغییر وابسته به پایداری تقاضای AI، دسترسی و قیمت GPU، و مهارت فنی شرکت در تبدیل زیرساختهای مبتنی بر ASIC برای استخراج به زیرساختهای مبتنی بر GPU برای بارهای کاری یادگیری ماشین است.
در ادامه، چند نکته فنی و عملیاتی که برای ارزیابی احتمال موفقیت این استراتژی باید در نظر گرفت عبارتاند از: قابلیت خنککنندگی سایتها و امکان ارتقای آن به خنکسازی مایع، ظرفیت فیبر نوری و شبکه برای انتقال دادههای حجم بالا، مدلهای تجاری برای ارائه خدمات محاسباتی AI (مثلاً ارائه bare-metal، خدمات مدیریتشده یا ظرفیت اجارهای)، توانایی جذب مشتریان سازمانی با نیازهای پرداختاری و پشتیبانی سطح بالا، و چشمانداز رقابت با ارائهدهندگان ابری بزرگ که ممکن است بستههای قیمتگذاری و ابزارهای یکپارچهتری عرضه کنند.
در مجموع، تبدیل مزارع استخراج به دیتاسنترهای هوش مصنوعی یک مسیر منطقی برای شرکتهایی است که داراییهای فیزیکی گسترده و قراردادهای برق دارند اما با کاهش سودآوری استخراج روبهرو شدهاند. اگر تقاضای GPU و مدلهای قیمتگذاری خدمات هوش مصنوعی پایدار بماند، این استراتژی میتواند برای بیتفارمز به یک منبع درآمد جدید و پررونق تبدیل شود؛ اما این مسیر نیازمند مدیریت دقیق ریسکها، سرمایهگذاریهای فنی و توانایی اجرای عملیاتی قوی است.
منبع: smarti
ارسال نظر